Ciąża urojona (pseudocyesis)
Najsławniejszym przypadkiem psuedocyesis była królowa Anglii – Maria Tudor, która nie jeden raz doświadczyła tego zaburzenia. Niektórzy twierdzili, że królowa cierpiała na raka macicy lub puchlinę wodną stąd uznano objawy choroby za objawy ciąży.
Ciąża urojona (pseudocyesis), czasem nazywana fałszywą ciążą lub histeryczną ciążą jest stanem, w którym pojawiają się fizyczne symptomy ciąży bez płodu. To znaczy, że kobieta nie będąc w prawdziwej ciąży rozwija objawy ciąży takie jak:
– zahamowanie lub nieregularne miesiączki, (56-98% kobiet)
– powiększenie brzucha (63-97% kobiet)– brzuch rośnie stopniowo, w takim samym tempie jak w prawdziwej ciąży. Jest to spowodowane nadmiernym gromadzeniem się gazów i tłuszczu w jamie brzusznej, a także krzywizną kręgosłupa, kiedy to kobieta wypycha brzuch do przodu. Powiększony brzuch maleje pod znieczuleniem ogólnym.
– powiększenie piersi, laktacja – spowodowane jest silnym przekonaniem, że jest się w ciąży, co wpływa na przysadkę i produkcję hormonu prolaktyny.
– ruchy płodu- wiele kobiet w ciąży urojonej twierdzą, że odczuwają ruchy płodu. Jest to spowodowane nadmierną ilością gazów w jelitach i ich ruchem.
– bóle porodowe- część kobiet twierdzi, że odczuwają bóle porodowe i trafiają do szpitala. Nawet badanie i stwierdzenie braku obecności płodu nie zmniejsza objawów porodu. Najczęściej kobieta musi przeżyć tak zwany „histeryczny poród” wyobrażonego dziecka, aby wszystkie objawy ustąpiły.
– poranne mdłości, wymioty- wywołane silnym przekonaniem, że jest się w ciąży.
Diagnoza:
Objawy ciąży urojonej są tak podobne do objawów prawdziwej ciąży, że zdarza się, że lekarz może uwierzyć w objawy pacjentki. Okazuje się, że nawet do 18% kobiet w ciąży urojonej zostaje rozpoznana jako ciąża rzeczywista. Oczywiście, do momentu wykonania specjalistycznych badań obrazowych. Główną metodą jest wykonanie USG i ukazanie pustej macicy (brak płodu), brak dźwięku serca płodu. Natomiast testy ciążowe nierzadko mogą wskazywać wynik pozytywny co ma podłoże psychosomatyczne (wpływ psychiki na ciało).
Przyczyny:
Nie ma jednej teorii, przyczyny ciąży urojonej. Pseudocyesis jest stanem psychicznym, w którym widać jak delikatne jest powiązanie po między ciałem i umysłem, jak silne pragnienia posiadania dziecka lub obawy przed ciążą mogą wywołać objawy fizyczne ciąży. Istotnym czynnikiem jest wiara i silne przekonanie, że jest się faktycznie w ciąży, co wpływa na funkcjonowanie przysadki mózgowej i wytwarzania hormonów, które wywołują symptomy jak w ciąży rzeczywistej.
Inna teoria dotyczy spełnienia życzenia o upragnionej ciąży. Pragnienie posiadania dziecka jest na tyle silne, że każda zmiana w samopoczuciu czy ciele jest interpretowana jako oznaka ciąży.
Kolejna teoria odnosi się do depresji. Prawdopodobnie zmiany chemiczne, które wywołują zaburzenia nastroju mogą wywołać objawy ciąży urojonej.
Ciąża urojona najczęściej może rozwinąć się u kobiet długo starających się o dziecko, leczących się bezskutecznie na niepłodność; gdy występują poronienia nawykowe; ale również u kobiet które bardzo obawiają się zajścia w ciążę, a także ofiary przemocy seksualnej. Również u kobiety, które przeżyły związki kazirodcze. Oraz osoby, które cierpią na głęboką depresję i , które „przemieniają” psychiczne dolegliwości w symptomy fizyczne.
Średni wiek kobiet doświadczających ciąży urojonej to 33. Obecnie częstość występowania to 1-6 na 22000 urodzeń. Większość kobiet żyje w związku małżeńskim, a około 1/3 kobiet była już raz w ciąży. Ciąża urojona występuje również wśród zwierząt takich jak: koty, psy, króliki.
Leczenie:
Najczęściej poleca się psychoterapię, ponieważ większość kobiet z pseudocyesis przeżywa różnego rodzaju trudności psychiczne, kryzysy emocjonalne. Nie należy bagatelizować objawów fizycznych, dlatego tutaj może być pomocna wizyta u lekarza i wykonanie badań diagnostycznych. Istotne jest uświadomienie pacjentki o braku płodu poprzez wykonanie USG.
Do innych alternatywnych metod leczenia należą: hipnoza, środki przeczyszczające, masaż, środki farmakologiczne, lub doświadczenie fałszywego porodu.
Objawy trwają od kilku miesięcy do kilku lat. Najczęściej trwają przez 9 miesięcy. Do tej pory najskuteczniejszym środkiem leczniczym jest psychoterapia, gdzie można przepracować przyczyny ciąży urojonej.
Sandra Nowacka-Jaskólska, psycholog, Instytut Zdrowego Żywienia i Dietetyki Klinicznej SANVITA
Więcej na www.facebook.com/instytutsanvita
Publikacja: „Dobra mama” 2012
Knobil, Ernst, i Jimmy D. Neill, wyd. Encyclopedia of Reproduction. New York: Academic Press, 1998.
Sadock, Benjamin J. i Virginia A. Sadock, wyd. Comprehensive Textbook of Psychiatry. 7-gie ed. Obj. 2. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2000.
